Leki i DBS

Każdy produkt leczniczy (lek) zawiera w swoim składzie jedną lub więcej substancji aktywnych, które wywierają działanie na organizm człowieka i tak na przykład w skład leku o nazwie Sinemet® wchodzą dwie substancje karbidopa i lewodopa.

Dodatkowo leki mogą mieć skróty świadczące o zmodyfikowanym działaniu np.:
• CR – Control Release – kontrolowane uwalnianie (np. Trittico CR, Tegretol CR)
• SR- Slow Release – spowolnione uwalnianie (np. Isoptin SR, Tertensiv SR)
• HBS – Hydrodynamically Balanced System – System Hydrodynamicznie Zrównoważony, czyli flotacyjna¹ postać leku np. Madopar HBS.

Wszystko to może być nieco kłopotliwe w zapamiętaniu dlatego warto zachować opakowanie leku albo jeszcze lepiej zapisać nazwę i dawkę dzienną leku rozpisaną według zaleceń. Dla przykładu, jeżeli stosujecie Państwo Aropilo® CR 12 mg raz dziennie rano to możemy to zapisać:

– Aropilo CR 12mg 1-0-0,

Gdzie poszczególna cyfra odpowiada danej porze dnia w kolejności: rano, w południe, wieczorem. Warto mieć taką listę przy sobie idąc na wizytę, może ona być też bardzo przydatna personelowi medycznemu w nagłych wypadkach.

[1]
Kapsułki oprócz substancji czynnej zawierają hydroksymetylopropylocelulozę, która w zetknięciu z sokiem żołądkowym tworzy żel, który zamyka znaczną część powietrza. Powstaje półstała masa, z suchym rdzeniem proszkowym, której gęstość jest znacznie mniejsza niż gęstość treści żołądkowej dzięki czemu utrzymuje się na powierzchni żoładka.

Sporo zamieszania może wprowadzić fakt, że określając dany produkt możemy posługiwać się kilkoma różnymi nazwami odnosząc się czy to do substancji w niej zawartej, czy to nazwy nadanej przez producenta. Oto ich kilka podstawowych charakterystyk.

Nazwy substancji​ mogą przybierać różny charakter:
• Nazwa chemiczna (systematyczna): stosowana praktycznie tylko w opracowaniach i publikacjach o charakterze naukowym, specjalistycznym np.: kwas 2-acetoksybenzoesowy, czyli acspiryna

• Nazwa powszechnie stosowana, czyli niezastrzeżona, która w różnych publikacjach nazywana jest międzynarodową lub generyczną. W Polsce, stosuje się polskie lub spolszczone nazwy powszechnie stosowane jak np. ropinirol zamiast angielskiego ropinirole. Dodatkowo jednak na opakowaniach i w ulotkach informacyjnych polskie prawo wymaga stosowania wersji łacińskiej nazwy międzynarodowej, czyli ropinirolum.

• Nazwy zwyczajowe to nazwy utrwalone w świadomości społecznej, związane najczęściej z nazwą produktu obecnego w aptekach przez całe dziesięciolecia. Przykładami mogą być takie nazwy jak aspiryna, polopiryna czy sól fizjologiczna

Nazwa leku
Na opakowaniach jednak często najbardziej widoczne są nazwy własne (handlowe) nadane przez producenta, których brzmienie zależy tylko od ich inwencji. Czasami nazwy te stanowią połączenie substancji czynnej ze znakiem handlowym lub nazwą producenta. Przepisy krajowe i europejskie wymagają jednak, aby nazwa handlowa nie wprowadzała w błąd co do składu produktu, jego właściwości terapeutycznych lub postaci oraz nie stwarzała możliwości pomyłki z innym produktem już dostępnym w sprzedaży lub z inną nazwą międzynarodową stąd ropinirol nosi m.in. nazwę handlową Aropilo®.

Dopamina to chemiczny przekaźnik wytwarzany w mózgu, zaś jej brak składa się na kliniczny obraz choroby Parkinsona. Z tego względu leki przepisane przez lekarza działają na trzy podstawowe sposoby:

•  Zwiększają ilość dopaminy w mózgu

•  Działają jako substytut dopaminy

•  Blokują działanie czynników (enzymów) rozkładających dopaminę

Symptomy choroby Parkinsona nie ograniczają się jedynie do problemów neurologicznych dlatego poniższą listę należy traktować przede wszystkim jako orientacyjną i w żadnych wypadku kompleksową.

Lewodopa
• Z benserazydem (Madopar®)
• Z karbidopą (Sinemet®)
• System duodopa (żel dojelitowy dawkowany za pomocą zewnętrznej pompy)

Agoniści dopaminy
• Pramipeksol
• Ropinirol
•  Piribedil
•  Rotygotyna (podawana transdermalnie, czyli przez skórę)
•  Apomorfina (podawana w doraźnych zastrzykach podskórnych lub ciągłym wlewem podskórnym za pomocą zewnętrznej pompy)

Nieodwracalne inhibitory monoaminooksydazy B (MAO-B)
•  Selegilina
•  Rasagilina

Inhibitory katecholo-O-metylotransferazy (COMT)
• Entakapon
• Tolkapon

Amantadyna
•  Doustnie
•  Dożylnie

Jak niemal wszystko, także leki na chorobę Parkinsona mogą wywoływać skutki uboczne. Dlatego niekiedy symptomy, które możemy uważać za objawy choroby Parkinsona, mogą być tak naprawdę  skutkami stosowanego leczenia. Z przykładowych problemów można wymienić:

Zachowania impulsywne i kompulsywne
Jest to nieodparta chęci zrobienia czegoś co sprawia natychmiastową przyjemność i zalicza się do nich m.in.: hazard, zakupoholizm, napadowe objadanie się lub skupianie się na uczuciach i myślach seksualnych. Mogą one mieć niebagatelny wpływ na życie pacjentów a także ich rodzin i przyjaciół.

Leki najczęściej wiązane z takim zachowaniami zalicza się do agonistów dopaminy, przy czym nie każdy, kto je przyjmuje musi ich doświadczyć.

Więcej na ten temat znajdziesz tutaj

Halucynacje i urojenia
Halucynacje polegają na rejestrowaniu przez mózg nierzeczywistych bodźców i mają one ogromny wpływ na codzienne życie.  W przypadku choroby Parkinsona najczęściej występują halucynacje wzrokowe. Z kolei urojenia odnoszą się do intensywnych, nie mających oparcia w rzeczywistości przekonań. Ponadto osoby z urojeniami nie przyjmują do siebie żadnych kontrargumentów.

Takie zaburzenia mogą wystąpić przy dowolnym leku na chorobę Parkinsona, ale wyjątkowo często widzimy je w przypadku stosowania agonistów dopaminy. Ten efekt uboczny ma indywidualne natężenie a jako symptom choroby występuję on w jej  późniejszych stadiach.

Więcej na ten temat znajdziesz tutaj

Senność
Obezwładniająca senność może wystąpić bez ostrzeżenia i należy wziąć to pod uwagę, gdy wciąż używamy auta. Czasami może być trudno stwierdzić, czy problemy ze snem są częścią choroby, czy też są skutkiem ubocznym leków i jak w każdym z wymienionych problemów należy o tym powiedzieć lekarzowi prowadzącemu.

Więcej na temat znajdziesz tutaj

Zmiany ciśnienia krwi
Niektóre leki na chorobę Parkinsona mogą bardzo szybko obniżyć ciśnienie krwi, powodując zawroty głowy lub omdlenia. Pomóc może zwiększenie ilości wypijanego płynu. Lekarz może przepisać leki łagodzące ten efekt uboczny i udzielić innych wskazówek, więc porozmawiaj z nim, aby uzyskać więcej porad.

Więcej na temat znajdziesz tutaj