Symptomy

Nie ma jednego testu ani badania obrazowego diagnozującego  chorobę Parkinsona, ale istnieją trzy charakterystyczne objawy, pomagające lekarzom w rozpoznaniu choroby.

• Bradykinezja, czyli spowolnienie ruchowe rozumie się jako  zwolnione wykonywanie wszystkich czynności dnia codziennego – wolniejsze ubieranie się, chodzenie, mówienie itd. Jej obecność jest niezbędna dla postawienia diagnozy. Zalicza się do niej również problemy z rozpoczęciem ruchu i z jego przyspieszeniem. Zaś  bada się ją sprawdzając szybkość i symetryczność otwierania i zamykania ręki.

• Drżenie w chorobie Parkinsona określa się jako drżenie spoczynkowe, bowiem kończyny, zwykle ręka, drżą w momencie, gdy chory nie wykonuje żadnego ruchu. We wczesnym etapie choroby drżenie ustępuje w momencie sięgania po przedmiot albo wykonywania jakiejś czynności. Charakterystyczne jest to, że drżenie głowy w chorobie Parkinsona praktycznie nie występuje. Może natomiast pojawiać się drżenie brody.

• Sztywność mięśniowa może objawiać się bólem, dyskomfortem podczas poruszania się, lub trudnością w pokonaniu oporu podczas ruchu. Obejmuje ona zwykle kończyny, ale może dotyczyć mięśni tułowia i szyi, co powoduje charakterystyczną dla choroby Parkinsona pochyloną sylwetkę. Sztywność mięśni i spowolnienie ruchów widoczne są także na twarzy w postaci zubożenia mimiki, co określa się jako twarz maskowatą lub pokerową.

• Niestabilność postawy, chorzy często nazywają zawrotami głowy, ale w istocie są to trudności z utrzymaniem równowagi, które mogą prowadzić do upadków.

• Okresowe drżenie ręki

• Ból barku (tzw. bark zamrożony)

• Mikrografia, czyli pisanie małymi literami

• Brak balansowania kończyny górnej podczas chodzenia

• Zaczepianie nogą o nierówności podłoża

Oprócz objawów ruchowych większość ludzi ma również inne symptomy, które określa się mianem pozaruchowych. Chociaż rodzina i przyjaciele mogą ich nie dostrzegać, to należy o nich pamiętać, zwłaszcza że są dość powszechne, a bywają bardziej kłopotliwe niż te klasyczne. Niektóre z nich, takie jak utrata węchu, zaparcia, depresja i zaburzenia fazy REM podczas snu mogą wystąpić na lata przed rozpoznaniem chP. Zazwyczaj jednak ich nasilenie zaznacza się w późnym okresie choroby, zwłaszcza jeśli chodzi o objawy z grupy neuropsychiatrycznych, do których zalicza się m.in.: depresję czy zaburzenia pamięci.

• Depresja to powszechnie występujący objaw, który niestety jest zbyt często niediagnozowany i nieleczony. Jest to jednak część obrazu klinicznego, wynikającego ze zmian w składzie chemicznym mózgu. Z kolei zmiany w obszarach mózgu, które wytwarzają dopaminę, noradrenalinę i serotoninę są zaangażowane w regulację nastroju, energii, motywacji, apetytu i snu.

• Zaburzenia pamięci i zaburzenia psychotyczne, które mogą być także skutkiem przyjmowania leków na chP, dotyczą 20-30% chorych na chorobę Parkinsona. Występują one dość późno, zwykle po wielu latach zmagań z chorobą. W efekcie pogarszania się owych funkcji poznawczych często pojawiają się omamy czy urojenia, a te z kolei prowadzą do umieszczenia pacjentów w domach opieki.

• Zaburzenia autonomiczne to problemy związane z uszkodzeniem wegetatywnej części układu nerwowego, czyli będącego w znacznej mierze poza naszą świadomą kontrolą. Ich lista jest dość długa, zalicza się do nich m.in.: spadki ciśnienia krwi, częste oddawanie moczu czy też nadpotliwość. Część z nich np. zaparcia może pojawiać się przed objawami motorycznymi, stąd niekiedy są one klasyfikowane jako symptomy wyprzedzające diagnozę. Problemy tego typu mogą być również nasilane przez pewne leki np. obniżające ciśnienie tętnicze.

• Objawy nocne potrafią potęgować zmęczenie w ciągu dnia, obniżenie nastroju czy też rozdrażnienie. Jednym z nich jest zespół niespokojnych nóg (20% chorych), polegający na uczuciu dyskomfortu w kończynach dolnych, który ustępuje podczas poruszania. Dlatego objawy te z reguły nie występują w dzień, ale mogą nasilać się wieczorem i w nocy. Innym problemem jest zaburzenie fazy REM, które charakteryzuje: rzucaniem się w nocy, mówieniem, czy wręcz krzyczeniem przez sen.

• Neuropsychiatryczne: depresja, apatia, lęk, otępienie, zaburzenia psychotyczne – omamy i urojenia

• Autonomiczne: hipotensja ortostatyczna – spadki ciśnienia krwi, zaparcia, częste oddawanie moczu – tzw. pęcherz niecierpliwy, zaburzenia erekcji, nadpotliwość

• Zaburzeń snu: zespół niespokojnych nóg, niepokój ruchowy w nocy, nadmierna senność w ciągu dnia

• Inne: bóle barku, kręgosłupa, podwójne widzenie